विश्व मञ्चमा चिनियाँ राष्ट्रपतिका पाँच बुँदे प्रस्ताव

दक्षिण कोरियाको ग्येङ्जुमा आजदेखि शुरु भएको एसिया प्रशान्त आर्थिक सहयोग (एपेक) को ३२औँ शिखर सम्मेलनको उद्घाटन समारोहलाई चिनियाँ राष्ट्रपति सि जिनपिङले सम्बोधन गर्नुभएको छ । स्थानीय ह्वाबेक इन्टरनेसनल कन्भेन्सन सेन्टरमा सम्मेलन प्रारम्भ हुनुअघि चिनियाँ राष्ट्रपति सीलाई दक्षिण कोरियाका राष्ट्रपति ली जे–म्युंगले हार्दिक स्वागत गर्नुभएको थियो ।

सम्बोधनमा राष्ट्रपति सीले गत तीन दशकमा एपेकले एशिया–प्रशान्त क्षेत्रलाई विश्व आर्थिक वृद्धिको अग्रपङ्तिमा ल्याउन महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको उल्लेख गर्नुभयो । विश्व अहिले अभूतपूर्व परिवर्तन र अनिश्चितताको अवस्थामा रहेको बताउँदै, यस्ता चुनौतीपूर्ण समयमा पनि एपेक सदस्य राष्ट्रहरूले सहकार्य, समृद्धि र खुला विकासलाई प्राथमिकता दिनुपर्ने आवश्यकता औंल्याइएको छ ।

सिसिटिभी प्लसका अनुसार राष्ट्रपति सीले क्षेत्रीय आर्थिक सहयोग र विकासलाई सुदृढ गर्न पाँच बुँदे प्रस्ताव अघि सार्नुभएको छ ।

पहिलो बुँदामा बहुपक्षीय व्यापार प्रणालीको संरक्षण गर्नुपर्ने उल्लेख छ । विश्व व्यापार संगठनको अधिकार थप सुदृढ गर्दै, अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार नियमहरूलाई समयानुकूल अद्यावधिक गरिनुपर्नेमा उहाँको जोड छ । यसबाट विकासोन्मुख राष्ट्रहरूको वैध अधिकार र हितको रक्षा गर्न सकिने विश्वास व्यक्त गरिएको छ ।

दोस्रो, खुला आर्थिक वातावरण निर्माण गर्नुपर्ने राष्ट्रपति सीको भनाइ छ । एपेकले व्यापार तथा लगानी उदारीकरण, राजस्व र वित्तीय सहकार्य र क्षेत्रीय एकीकरणलाई प्रोत्साहन दिनुपर्छ । यसमा आरसीइपी र सिपिटिपिपी जस्ता स्वतन्त्र व्यापार सम्झौताहरूलाई समायोजन गरी एशिया–प्रशान्त स्वतन्त्र व्यापार क्षेत्र एफटीएएपीको  दिशामा अगाडि बढाउनुपर्नेमा उहाँको जोड छ ।

तेस्रो, औद्योगिक र आपूर्ति श्रृंखलाको स्थायित्व सुनिश्चित गर्नुपर्छ। साझा हित विस्तार, भौतिक, संस्थागत र जनस्तरको सम्बन्ध तथा सम्पर्क सुदृढीकरण नै क्षेत्रीय खुला विकासको आधार भएकोमा चिनियाँ राष्ट्रपतिको जोड छ ।

चौथो, डिजिटल र हरित रूपान्तरणलाई अगाडि बढाउनुपर्नेमा चीन अडिग देखिन्छ । प्रविधिको प्रयोगमार्फत् व्यापारमा सहजता ल्याई, हरित उद्योग र स्वच्छ ऊर्जामा सहकार्यलाई गहिर्याउन आग्रह गरिएको छ ।

पाँचौं, सर्वसमावेशी र साझा लाभदायी विकासको प्रवद्र्धन र असन्तुलन घटाउँदै दिगो विश्वीकरणलाई प्रोत्साहन गर्नुपर्नेतर्फ औंल्याइएको छ । चीनले ‘बेल्ट एन्ड रोड इनीसिएटिभ’लाई उच्च गुणस्तरमा अघि बढाउँदै साझा समृद्धिको लक्ष्य पूरा गर्न प्रतिबद्ध रहेको पनि चिनियाँ राष्ट्रपतिले दोहोर्याउनुभएको छ ।

राष्ट्रपति सी जिनपिङले चीन खुला विश्व अर्थतन्त्रप्रति दृढ प्रतिबद्ध रहेको उल्लेख गर्दै भन्नुभयो, ‘चीनले सन् २०२६ देखि लागू हुने १५औँ पाँचवर्षे योजना तयार पार्ने सन्दर्भमा सुधार, उच्चस्तरीय खुलापन र सहकार्य विस्तारलाई नयाँ अवसरका रूपमा लिनेछ, जसबाट एशिया–प्रशान्त र विश्वलाई लाभ हुनेछ ।’

स्रोत : सिसिटिभी प्लस ।