नम्बर प्लेट नभएका सवारी साधन निर्वाध हुईंकिँदा….

सवारी साधनमा नम्बर प्लेट राख्नुको मुख्य उद्देश्य दुर्घटना हुँदा सम्बन्धित सवारी साधनको पहिचान गर्न सहज होस् भन्ने उदेश्यले नम्बर प्लेट राख्ने गरिन्छ । तर, पछिल्लो समय सडकमा नम्बर प्लेट सबै मेटिएका, छोपिएका र फालिएका सवारी साधन पनि निर्वाध गुडेको पाइन्छ ।

मुलुकभर यस्ता सवारी साधन कति गुडिरहेका छन् भन्नेबारे यकिन तथ्याङ्क ट्राफिक प्रहरी महाशाखासँग पनि छैन । हाल उपत्यकामा १० प्रतिशत र तराईमा २२ प्रतिशत त्यस्ता सवारी साधन रहेको अनुमान गरिएको छ । फितलो अनुगमनका कारण नम्बर प्लेट नै नराखी गाडी चलाउनेको संख्या पनि उत्तिकै छ ।

नियम र कानुनको उल्लंघन गर्नेलाई कारबाही गर्न नसक्दा यसले अपराधिक घटना निम्त्याएको छ । त्यस्ता नम्बर प्लेट नभएका सवारी साधनले सडकमा हिँडिरहेका व्यक्तिलाई ठक्कर दिएर ठहरै पारेर भागेमा कसलाई समात्ने ? ट्राफिक नियमको गम्भीर उल्लंघन गर्ने, दुर्घटनापछि फरार हुने, चोरी लुटपाट, हत्याहिंसा तथा आपराधिक क्रियाकलापमा संलग्न भएकालाई पक्राउ गर्न झन असम्भव हुने देखिन्छ ।

ट्राफिक नियमको ज्ञान हुँदाहुदै पनि लापरवाही गर्ने काम समेत सवारी चालकहरुले गरिरहेका छन् । मेटिएको वा छोपिएको नम्बर प्लेट लगाएर सवारी साधन चलाउन पाईंदैन भन्ने थाहा पाउँदा पाउँदै पनि कडा कारवाहीको अभावमा उनीहरुले गम्भीर लापरवाही गरेको प्रष्ट भएको छ ।सडकमा नम्बर प्लेट नभएका सवारी साधन देख्दादेख्दै पनि उनीहरुलाई कारवाही नगर्ने र गरे पनि एक छिनमा छाडिदिने सरोकारावाला निकायप्रति सर्वसाधारणले औंला ठड्याएका छन् । तर, सर्वसाधारणको आरोप गलत भएको यातायात व्यवस्था विभाग र ट्राफिक प्रहरी महाशाखाले दाबी गरेका छन् ।

महाशाखाका प्रवक्ता सञ्जीव शर्मा दासले त्यस्ता सवारी साधनलाई दैनिक कारबाही गरिरहेको जानकारी दिए । ‘पर्याप्त ट्राफिक लाइट त नभएको मुलुकमा यी सबै कुरा स्वाभाविक नै हो,’ प्रवक्ता दासको प्रतिक्रिया हो यो । ‘पढेलेखेका, यातायात ऐन र ट्राफिक नियमको बारेमा ज्ञान भएकाहरुबाटै यस्तो काम बढी हुने गरेको,’ उनको भनाइ छ ।

साथै, यसमा यातायात व्यवस्था विभाग पनि जिम्मेवार हुनुपर्नेमा दासले जोड दिएका छन् । दैनिक २५ वटासम्म नम्बर प्लेट छोपिएका, मेटिएका सवारी साधनलाई कारबाही गर्ने गरेको तथ्याङ्का महाशाखासँग रहेका बताइन्छ ।

त्यसैगरी, यातायात व्यवस्था विभागका प्रवक्ता लोकनाथ भुसालले त्यस्ता सवारी साधनलाई नियन्त्रण गर्न सक्दो कोशिस गरिरहेको बताए । ‘कानुनमा मेटिएका, छोपिएका र नम्बर प्लेट नभएका सवारी साधन चलाउन नपाइने व्यवस्था भए पनि त्यस्तो गरेको पाइएमा एकदेखि पाँच हजार रुपैयाँ जरिवाना हुने,‘ उनको भनाइ छ । त्यस्ता गतिविधि कम गर्न विभागबाट दैनिक पाँच जनाको टोली खटाउने गरिएको दाबी भुसालको छ ।

सवारी साधन सम्बन्धी नियमको उल्लङ्घन गर्नेलाई सामान्य कारबाही गरेर छाड्ने प्रवृत्तिले यस्ता गतिविधिमा कमी नआएको बताइन्छ । नियमकानुनसँग खेलबाड गर्नेहरुलाई छुट दिँदा यसबाट यदाकदा ठूलो क्षति हुने गरेको तीतो यथार्थ विगतमा पटक पटक देखिएको छ ।

यसतर्फ चालकहरुले आफ्नो दायित्व र जिम्मेवारीको परिपालना नगरेकाले त्यस्ता कार्यले प्रश्रय पाएको कतिपयको बुझाइ छ । त्यस्ता सवारी साधनलाई कारबाही गरेर तत्काल नयाँ नम्बर प्लेट राख्न लगाउने अभियान नै चलाउनुपर्ने विज्ञहरुले बताएका छन् । यसबाट राज्यलाई पनि फाइदा हुने, अपराधिक गतिविधिमा सवारी साधनको प्रयोग हुने सम्भावनामा पनि कमी आउने उनीहरुको भनाइ छ ।