शक्तिको पछि नलाग्दा सेवा–सुविधा सोत्तर
कुनै आश्चर्यजनक घटनाका कारण एमालेको एकता भएछ नै भने पनि माधव नेपालहरूलाई सुखसँग बस्न नदिने केपी ओलीको भित्री चहनाबारे राजनीतिक बृत्तमा चर्चा चल्न थालेको छ ।
ओलीको रणनीति कस्तो भने, माधवलाई आफूले सरापिरहने र अर्काथरिलाई फकाउनका लागि पठाइरहने † यसप्रकार जसरी पनि माधवलाई एमालेमा फिर्ता ल्याउने र आइसकेपछि फेरि पेलपाल गरेर बाहिरै राख्ने ! जसरी ०५८ मा शेरबहादुर देउवाले नेपाली कांग्रेस फुटाउँदा ०६४ को निर्वाचनपूर्व गिरिजाप्रसाद कोइरालाले एकता गराउनुभयो, अहिले त्यही शैलीमा एमाले एक बनाउने मनशाय छ । त्यो भनेको, मुख्य नेतालाई वरिष्ठ नेता भनेर मानसम्मानका साथ राखेजस्तो गर्ने, बाँकीलाई ‘बसे बस, नबसे जेसुकै गर’ शैलीको व्यवहार गर्ने ।
कांग्रेसको एकतामा ६० प्रतिशत गिरिजा र ४० प्रतिशत देउवाको भाग तोकियो । तर, दिने बेलामा देउवाका मान्छेले गिरिजासँग ननिहुरिएसम्म केही पाएनन् । जस्तैः प्रकाशमान सिंह, मिनेन्द्र रिजालहरूले ‘देउवा छाड्यौँ’ नभनेसम्म गिरिजाले अगाडि पर्न पनि दिनुभएन । तर, देउवा समूहबाट टसमस नभएका पूर्णबहादुर खड्काहरू अहिलेसम्म सत्तामा पछाडि पारिएकै छन् ।
भनिन्छ, ओलीको चाहना अझै पनि आफू प्रधानमन्त्री बन्नेमै केन्द्रित हो । त्यसका लागि शुरुमा माधवहरूलाई जे–जसो भनेर भए पनि एमालेको व्यानरभित्र ल्याइहाल्ने । त्यसपछि देउवासँग प्रचण्ड र उपेन्द्र यादवहरूलाई अलग्याउने । त्यसका निम्ति अबको केही समयमा ओलीले देउवासँग कुराकानी गर्न थाल्नुभयो भने अचम्म नमान्नुपर्ने बताउँछन्, ओली कोटरीका एमालेहरू ।
तर, यसका लागि शुरुमा माधव नेपालहरूसँग कुरा मिलेको हुनुपर्छ । त्यसपछि देउवा सरकारलाई जोगाउन सहयोग गर्ने भन्दै आफ्ना मान्छेलाई मन्त्री बनाउने र क्रमशः देउवालाई विश्वासको मत नपुग्ने बनाएर आफू प्रधानमन्त्री बन्ने ।
पार्टी अलग गरेर जाने अवस्थामा माधव पक्षको रणनीतिचाहिँ फरक छ । अघिपछि अलग–अलग भए पनि प्रचण्ड, उपेन्द्र यादव, मोहन बैद्य, बाबुराम भट्टराई, विप्लव, जनमोर्चासहितको चुनावी मोर्चा बनाएर जाने । यदि त्यसो गरियो भने संसदमा यो गठबन्धन कांग्रेसपछिको दोस्रो हुन्छ । अनि, केपी ओली त्यो हारपछि आफैँ एकता गरौँ भन्नेमा पुग्नु हुन्छ ।
तर, माधवसँग प्रचण्ड र उपेन्द्र यादवका कतिपय कुरा मिल्दैनन् । जस्तो प्रचण्ड, उपेन्द्रहरू कार्यकारी राष्ट्रपति भन्नेमा छन् । नेपालको संघीय प्रणाली नेपाली जनतालाई भन्दा भारत र कांग्रेसलाई चाहिएको हो । सेरेमोनियल राष्ट्रपति बनाउने भनेर भारतीयहरूले रामराजाप्रसाद सिंहलाई बनाउन खोजेकै थिए । भारतीय दबाबका बाबजुद पनि संविधान जारी गर्न तत्कालिन राष्ट्रपति डा.रामवरण यादव बाध्य हुनु भएको हो ।
त्यसबाहेक संविधानसभाकालमा भारतका सबै कुरा चले । राष्ट्रपति यादवको इच्छा थिएन, तर अख्तियार प्रमुखमा नियुक्त लोकमानलाई साँझ नियुक्ति, बिहानै शपथ खुवाएर टंगाल पठाइयो । यो भारतीय चाहनाअनुसार भएको थियो । त्यसैले अहिले पनि भारतलाई संसदबाट चुनिने प्रधानमन्त्री चाहिएको हो, कम्युनिष्टहरूलाई होइन ।
माधवतिरको मत
सोमबार केपीले पार्टीलाई पूरै कब्जा गर्दै एकताका सबै प्रयासलाई एकमुष्ट अन्त्य गरिदिनु भएपछि माधवपक्षीय नेताहरू अब पार नलाग्ने निश्कर्षमा पुगेका छन् । एकजना नेताको भनाइ छ, ‘उहाँले ०७७ फागुन २८ मै आफ्नो गुटको मात्रै बैठक बसेर निर्णय गरेदेखि नै माधवपक्षलाई पन्छाउन खोजेको हो । अहिले जे गर्नुभयो, फागुन २८ कै कामलाई निर्णायक रुपमा निरन्तरता दिनुभयो ।’
यति हुँदा पनि कतिपय माधवपक्षीय नेतामा विभाजनको डर देखिन्छ । चुनावहरू नजिकै छन् । उनीहरू भन्छन्, ‘नयाँ पार्टी बनाएर त्यसलाई जनतासम्म पु¥याउन लाग्ने समय पुग्दैन । त्यसबीचमा पार्टी र चुनाव चिह्नको प्रचारका लागि खर्चिनुपर्ने समय पनि पुग्दैन । निष्ठाका नाममा कतिदिन जोगी भएर बस्ने ?’
हुन पनि ०३९ को माले विवादमा सीपी मैनालीलाई साथ दिँदा टंक कार्की र ठाकुरचन्द्र श्रेष्ठको राजनीति कहाँबाट कहाँ पुग्यो ? टंक मालेमा रहन सक्नुभएन । ०४८ मा एमाले बन्यो, त्यहाँ पनि अटाउनु भएन । राजनीतिका सम्पूर्ण अवसर र सम्भावनाहरू समाप्त भएपछि देवेन्द्रराज पाण्डेहरूले बनाएको सामाजिक प्रजातान्त्रिक पार्टीमा काम गर्नुप¥यो ।
०५२ मा एमालेमा फर्किएर काम गर्दागर्दै ०५४ मा पार्टी फेरि फुट्यो । फेरि वामदेव–सीपीतिर लाग्दा अर्को क्षति भयो । बल्ल–बल्ल माधव नेपाल प्रधानमन्त्री भएपछि चीनका लागि राजदूत बनेर ५० वर्षको राजनीतिक जीवनमा पहिलोचोटि कुनै लाभको पद हासिल भयो । ०३६ सालमा टंक अखिल (पाँचौँ) को अध्यक्ष हुँदाका महासचिव ठाकुरचन्द्र श्रेष्ठले सीपीसँगै लाग्नाले राजनीतिक जीवनबाट समाप्त हुनुप¥यो ।
जबकि, सधैँ बहुमतको पछि लागेका ईश्वर पोखरेलहरू निरन्तर पदासीन छन् । बहुमतमा लागेरै गौरी प्रधानहरू अखिलको अध्यक्ष भए । डा.अर्जुन कार्की, निरु पाल, कर्ण थापा, डा.युवराज खतिवडाहरूले बहुमतको फेरो समाएर अनेकन अवसरको चास्नीमा डुब्न पाए । अहिले माधव समूहमा लागेका र विभाजनसँग डराएका नेताहरूलाई यही मनोविज्ञानले त्रस्त बनाएको बताइन्छ ।
महासचिवको मन
अहिले भीम रावल र सुरेन्द्र पाण्डेहरू माधवका कदमको प्रतिकूल भूमिकामा हुनुका पछाडि बजारमा चलेका भन्दा फरक कारण रहेको चर्चा छ । माधवले सुरेन्द्रलाई महासचिवको भूमिका दिनुहुने पक्कापक्की भएपछि भाँजो हाल्ने काम भयो । नवौँ महाधिवेशनमा ६ भोटले हारेको महासचिवका लागि यत्रो कष्ट व्यहोर्नु परेपछि सुरेन्द्र माधवसँगै असन्तुष्ट हुनुभयो । सुरेन्द्रले लोभ गरेको भए उहिल्यै केपी ओलीको क्याबिनेटमा हुनुहुने थियो ।
टिप्पणीहरू